اختصاصی ؛کاشف اسرار-میراث فرهنگی،شامل آثار باقی مانده از گذشتگان است که نشان گر حرکت انسان در طول تاریخ می باشد و با شناسایی آن،زمینه شناخت هویت و خط حرکت فرهنگی او میسر می شود از این طریق زمینه های عبرت برای انسان فراهم می آید.

به گزارش خبرنگار کاشف اسرار،از این رو سازمان میراث فرهنگی کشور به استناد قانون مصوب دهم بهمن ماه 1364 و با هدف عبرت از حرکت فرهنگی انسان و بقا و رقا هویت شخصیت فرهنگی جامعه تشکیل شد.

از جمله وظایف قانونی سازمان میراث فرهنگی کشور بر اساس بندهای« دو» و«10 »ماده سه تشکیل آن، در زمینه میراث فرهنگی؛ثبت آثار ارزشمند و غیر منقول فرهنگی و تاریخی کشور در فهرست آثار ملی و فهرست های ذیربط و نیز تهیه و اجرای طرح های لازم به منظور حراست،حفاظت،تعمیر، مرمت و احیاء آثار،بناها و مجموعه های با ارزش فرهنگی و تاریخی است.

بنا بر آمار منتشر شده از سوی مسعود سلطانی فر (معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری)، در فروردین ماه امسال، فقط 32 هزار از عتیقه جات بناهای تاریخی ایران در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

گیلان دارای یک هزار و 140اثر تاریخی

از سویی دیگر بنا به خبری به نقل از «رضا علیزاده سوستانی»مدیرکل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری گیلان  مندرج در سایت این دستگاه دولتی به تاریخ 28 اردیبهشت ماه امسال،در  این استان ،یک‌هزار و 140 اثر تاریخی وجود دارد.

امتیاز بهره برداری از دریای خزر در دوران ناصرالدین شاه قاجار

امتیاز بهره‌برداری از دریای خزر در سال 1285 هجری شمسی مقارن با 1872 میلادی همزمان با سلطنت ناصر‌الدین شاه به روس‌ها اعطا شد.

به این ترتیب بنابر معاهده‌ای میان شخص شاه و چند‌ تن از اتباع روسی به سر‌پرستی استیفان مارتینوویچ لیانازوف صید ماهی در کرانه‌های دریای خزر از آستارا در مغرب تا دهانه رود اترک در مشرق؛ به روسیه واگذار گردید و پس از آن در سال 1921 شیلات ایران توسط روس‌ها راه‌اندازی شد.

قدمت تاریخی صید و صیادی در بندر کیاشهر

کیاشهر (با نام سابق بندر فرحناز) شهری است که در فاصله ۱۷ کیلومتری آستانه اشرفیه و تقریباً ۵۰ کیلومتری رشت،مرکز استان گیلان، قرار دارد

.شیلات در بندر کیاشهر سابقه ای ۱۵۰ ساله دارد .کشور روسیه اولین پایگاه استحصال خاویار از دریای خزر را در این منطقه بنا نهاد .هم اکنون بناهای تاریخی خانه رئیس شیلات و ساختمانهای چوبی ساخت روسیه و سردخانه ای که علی‌رغم ۱۵۰ سال سن همواره فعال است از دیدنیهای این شهر محسوب می شود.

قدمت بندرکیاشهر (حسن کیاده) به قرن 8 و7 هجري قمري و سلسله ال کیا بر میگردد ،حسن کیاده تا سال 1336تابع بخش استانه و جزء شهرستان لاهیجان بود. در این سال از بخش آستانه جدا وخود بخش مستقلی گردید.

بندر کیاشهر از گذشته یکی از مراکز مهم صید وصیادی در گیلان بوده و می باشد، درعصر قاجاریه به دلیل ایجاد گمرک وتاسیسات شیلات از رونق خاصی برخوردار گردید.

وجود بزرگترین رودخانه شمال ایران (محل زاداوری ماهیان خاویاری واستخوانی)سفیدرود ومرکز عمده تولید خاویار در سطح کشور، از زمان قاجار طمع ودست اندازی روس ها و سرمایه داران روسی برای به دست آوردن ذخایر با ارزش جنوب کاسپین ،آغاز گردید.

در سال 1876میلادی اولین قرارداد رسمی بین دولت ایران و لیانازوف روسی منعقد گردید و بندر کیاشهر (حسن کیاده) مورد توجه روسها قرار گرفت و تاسیسات بزرگ و مجهزی در کیاشهر بنا نهاد و آن را مرکز صیدگاههای مرکزی کرانه کاسپین برگزیدند.

ساختمان قدیمی شیلات، دارای 100 سال قدمت است و به عنوان یکی از باسابقه‌ترین اداره‌های شیلات منطقه محسوب می‌شود

وعده بی سرانجام ساخت موزه شیلات کیاشهر در سال86

خبرگزاری «میراث فرهنگی»، در فروردین ماه 1386 ،خبری به نقل از رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گیلان مبنی بر راه اندازی موزه دریای شیلات میان اداره کل شیلات و سازمان میراث فرهنگی به صورت مشارکتی، منتشر کرد.

طبق این خبر،محمد حسین مهدی پور،در مورد بخش‌های مختلف موزه توضیح داد:« در دوره‌های مختلف تاریخی، دستگاه‌ها و سیستم‌هایی خاص و متفاوت در صنعت شیلات کشورمان مورد استفاده بود».

به گفته وی ، «هر زمان از روشی خاص برای صید و آماده‌سازی ماهی‌ها استفاده می‌کردند، که متاسفانه به دلیل نا‌آگاهی از میان رفته است».

این مسئول ،خاطر نشان کرد:« به همین دلیل انواع مشاغل و ابزاری که در ارتباط با شیلات هستند، از جمله وسایل حمل و نقل مانند کشتی و قایق، ابزار و آلات مربوط به اکتشافات دریایی و… در موزه به نمایش گذاشته می‌شود».

مهدی‌پور همچنین به مکان تاسیس موزه دریای شیلات اشاره و تاکید کرد:«در ساحل دریای کیاشهر ساختمان قدیمی وجود دارد که آن را به موزه تخصصی شیلات، تبدیل می‌کنیم».

معاون اسبق گردشگری و امور فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گیلان نیز در شهریور ماه آن سال طی گفتگویی با خبرگزاری فارس در خصوص راه اندازی موزه تخصصی شیلات در کیاشهر ،اظهار کرد: «موزه تخصصی شیلات در بندر کیاشهر در صورت تخلیه ساختمان شیلات این شهر راه‌اندازی می‌شود».

بیژن ذهاب در ادامه ،افزود: «مذاکرات اولیه راه‌اندازی موزه تخصصی شیلات با بندر کیاشهر و شیلات استان به عمل آمده و قرار شد مسئولان استان مکان مورد نیاز و تجهیزات شیلات را تامین کنند».

وی تصریح کرد: «در صورت تامین مکان، بناها را ثبت و مجموعه تاسیسات و ساختمان شیلات کیاشهر را مرمت و تجهیز کرده و به عنوان موزه تخصصی تحویل شیلات استان می‌دهیم».

این مسئول در پایان ،خاطر نشان کرد:« در حال حاضر قسمت هایی از ساختمان شیلات کیاشهر که تخلیه می‌شود در حال ثبت است و در صورت تخلیه کامل ساختمان، ابتدا مرمت و تجهیز و سپس به موزه تبدیل می‌کنیم».

ثبت 13 بنای شیلات کیاشهر در فهرست آثار ملی ایران

بناهای واجد شرایط فرهنگی-تاریخی مجموعه شیلات کیاشهر که از ویژگی های خاصی برخوردار می باشد ،بالغ بر13 اثر تاریخی است که در سال 1386در فهرست اثار ملی کشور به ثبت رسید که از جمله آنها؛خانه های شماره های یک و دو،سردخانه،مهمان سرا،شورخانه،اداری و مالی،صید و خاویار سازی،نجاری و سریشم سازی است.

وعده «رضا علیزاده سوستانی »،مدیر کل فعلی میراث فرهنگی و گردشگری گیلان

رضا علی زاده سوستانی،مدیر کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری گیلان هم طی گفتگویی که با خبرگزاری مهر داشته و در خرداد ماه سال 93 منتشر شده، ایجاد موزه شیلات در بندر کیاشهر را از برنامه های آن سال این دستگاه دولتی، عنوان کرد.

وعده این مسئول برای ایجاد موزه شیلات در بندر کیاشهر ،در حالی می باشد که بخشی از بنای خانه قدیمی و انباری مستقر در ضلع شمالی محوطه شیلات این شهر بر اثر بارش برف سال 92 تخریب گردیده و یا برخی از قسمتهای این ساختمان به دلیل قدمت،وجود رطوبت و عدم نگهداری و مرمت،دچار پوسیدگی و یا ریزش شده است.

برخی از بناهای ثبت شده حال و روز خوشی ندارند

ضمن این که برخی از بناهای ثبت شده در محوطه شیلات کیاشهر به دلیل قدمت،وجود رطوبت و عدم نگهداری و مرمت،دچار پوسیدگی و یا ریزش شده و حال و روز خوشی ندارد و سبب تعجب گردشگران شده است!

وضعیت نامناسب و ریزش و پوسیدگی برخی از بناهای تاریخی شیلات کیاشهر در حا لی می باشد، که امروزه “گردشگری شهری” به عنوان یک فرصت مناسب برای جذب گردشگران بیشتر از سوی برنامه‌ریزان و سیاست گذاران مورد توجه قرار دارد، چنان‌که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، “شهر” به عنوان پایه و اساس توسعه گردشگری مطرح شده‌ است.

ایجاد و توسعه فضاهای شهری مناسب و بازسازی فضاهای ظاهراً متروک و مرده به قصد زنده کردن جنبه‌ های کهن جامعه، از جمله آثار توسعه گردشگری شهری است.

بدین منظور بسیاری از شهرها درصددند تا از ویژگی‌ها و امکانات خاص شهر خود سود برده و از مزایای جلب توریست شهری بهره گیرند.

در این‌جا این سئوال مطرح می‌شود که با درک این موضوع، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان تا چه اندازه توانسته نسبت به حفظ ،نگهداری و مرمت آثار تاریخی شیلات کیاشهر اقدام کند تا اینکه بخواهد موزه مبحوث عنه و مورد نظر مدیر کل را  احداث کند؟

انتشار طومار مردمی مردم بندر کیاشهر به رییس جمهوری

به دنبال  انتشار طومار مردمی خطاب به رییس جمهوری و با تیتر :«انتقاد مردم بندر کیاشهر از عملکرد اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان»،به تاریخ 17 مهر ماه 1393 در خبرگزاری  ایلنا،مبنی بر عدم توجه به مرمت ابنیه تاریخی ثبت شده شیلات این شهر،مدیرکل این دستگاه دولتی نسبت به بازدید ازآثار تاریخی ثبت شده کیاشهر اقدام کرد که خبر آن در 25 آن ماه منتشر شده است.

رضا علیزاده سوستانی در جریان این بازدید،در خصوص راه اندازی موزه شیلات در بخش کیاشهر شهرستان آستانه اشرفیه،اظهار کرد:«با ایجاد موزه های مختلف با مشارکت بخش غیردولتی می توان به تنوع سازی جاذبه های گردشگری با موضوعات تخصصی کمک کرد».

تاکید بی سرانجام سال 93 استاندار گیلان بر ایجاد تبدیل شیلات کیاشهر به پارک موزه

استاندار گیلان نیز در نشست بررسی مسائل و مشکلات بخش کیاشهر به تاریخ 23 دی ماه 1393، ایجاد موزه شیلات را به عنوان یک فرصت در معرفی دقیق توانمندی های شیلاتی گیلان و کشور ذکر  و تاکید کرد:«مجموعه شیلات بندر کیاشهر به پارک موزه تبدیل شود».

9 سال چشم انتظاری برای  تاسیس موزه تخصصی شیلات در کیاشهر

با گذشت حدود 9 سال از اولین وعده تاسیس موزه تخصصی شیلات در بندر کیاشهر و نیز تخریب بنایی از آثار تاریخی ثبت شده این شهر بر اثر بارش برف سال 92 و عدم مرمت آنها،گردشگران و مردم شهید پرور کیاشهر همچنان چشم انتظار تاسیس موزه وعده داده  و مرمت ابنیه مبحوث عنه شده هستند.

شنیدن خبرهای ناگوار از تخریب بناهایی چون خانه پاک‌ سرشت صوفی در املش، مسجد اکبریه در لاهیجان، خانه بازرگانی و مسجد حاج سمیع در رشت(در دوره مدیر کلی امید عزیزی) و چندین و چند بنای دیگر که در شرف تخریب هستند، به این نکته اشاره می‌کند که  اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان تا چه اندازه در رسیدن به وظایف سازمانی و تحقق اهداف دولت از کامیابی دور مانده است؟

نگذارید تنها هویت تاریخی کیاشهر از بین برود

انتظار می رود مدیر کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری گیلان هر چه سریعتر مرمت ابنیه تاریخی شیلات کیاشهر که در سال 86 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده را در دستور کار اصلی خویش قرار دهد تا تنها هویت تاریخی این شهر از بین نرود.

لازم به تاکید است،از آثار بی نظیر تاریخی که در گیلان داریم می توان با تدوین سیاست های کارآمد و استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی و با در نظر گرفتن طرحها و نقشه هایی که سازمان میراث فرهنگی تبیین می کند به مرمت، حفظ و احیای این بناهای تاریخی پرداخت.

در کشورهای مختلف وقتی فردی دارای ملک تاریخی است احساس خوشبختی می کند چرا که می تواند با استفاده از قوانین موجود در آن کشور ملک خود را با تغییر کاربری به یک مکان اقامتی، فرهنگی، کتابخانه، فروشگاه صنایع دستی و … تبدیل کند.

برای مرمت هر اثر تاریخی نیازمند میانگین 500 میلیون تومان می باشد،ولیکن تنها راهکار حفظ، مرمت و احیای بناهای تاریخی استفاده از ظرفیت بخش خصوصی است.

موسسه پیشگامان محیط زیست کیاشهر صورتجلسه ای امضاء کرد

گفتنی است موسسه پیشگامان محیط زیست کیاشهر از سال 89 به جد پیگیر احداث موزه شیلات در این شهر بوده ،به طوری که حتی صورتجلسه ای در سال 89 بین نماینده اداره کل میراث فرهنگی گیلان و موسسه متقاضی ایجاد موزه به امضاء رسید.

ولیکن علیرغم این صورت جلسه به امضاء رسیده که در آن تصریح شده موسسه پیشگامان محیط زیست کیاشهر،نسبت به معرفی مکان مناسبی که دارای شرایط کامل مکانی ایجاد موزه باشد ،اقدام کند تا اداره کل میراث فرهنگی نسبت به صدور مجوز مجوز اقدام نماید،تا کنون از صدور مجوز خبری نیست.

گفتنی است خبرنگار کاشف اسرار،در روز گذشته مصادف با 30 اردیبهشت ماه نسبت به عزیمت به بندر کیاشهر و تصویر برداری از وضعیت دلخراش و در حال نابودی برخی از آثار تاریخی این شهر اقدام کرده،که در این گزارش  تصاویر تعدادی از آنها ،قابل ملاحظه است.

این  را گزارش را با درج یکی از سخنان گهربار امیرالمومنین علی(ع)و فرمایشات رهبر عظم انقلاب ،به پایان می رسانیم:

تقواى الهى را درباره بندگان خدا و شهرهاى او رعایت کنید؛ زیرا حتى درباره اماکن و حیوانات از شما سؤال خواهد شد.

نهج البلاغه، از خطبه ۱۶۶

امام خامنه ای: افراد، مسئولین، خودشان را در معرض نقد و انتقاد قرار بدهند و پاسخگو باشند و پاسخ بدهند و تبیین کنند. خیلی از اوقات اگر چنانچه یک انتقادی به کسی بشود، این فرصتی است برای او که بتواند ذهن ها را روشن کند، تبیین کنند، حقیقت را بیان کنند؛ خیلی چیز خوبی است.۱۳۸۸/۰۳/۲۹

در کنار این، نظام پاسخگویی را برای خودتان متحتم بدانید. واقعا وزیر در حوزه‌ی کار خودش، مدیران وزارتی در حوزه‌ی کار خودشان، معاونان هر کدام در حوزه‌ی کار خودشان پاسخگو باشند. یعنی هم در برابر خطایی که انجام می‌گیرد، واقعا پاسخگو باشند؛ هم در برابر کار لازمی که باید انجام می‌گرفته و انجام نمی‌گیرد، پاسخگو باشند.

پایان پیام